Pri kolektado (1910)

Tradukis Stephan Brault

Kiel multaj el miaj homaj gefratoj, min fojfoje ekkaptas la deziro starigi kolektadon. Komence, estis pri poŝtmarkoj. Mi ricevis leteron de amiko elmigrinta al Sud-Afriko. Sur la koverto estis algluita triangula poŝtmarko, kaj ekvidinte ĝin, mi pensis: «Poŝtmarkkolektado… Kia bona ideo! Mi dediĉos mian tutan vivon al ĝi».

Mi aĉetis albumon kun sufiĉe da paĝoj por la poŝtmarkoj de ĉiuj landoj, kaj tuj komencis kolektadi. Dum tri tagoj, la afero progresis mirinde. Mia albumo enhavis:

1. Unu kablandan poŝtmarkon de Sud-Afriko
2. Unu unucendan poŝtmarkon, Usono
3. Unu ducendan poŝtmarkon, Usono
4. Unu kvincendan poŝtmarkon, Usono
5. Unu dekcendan poŝtmarkon, Usono

Poste, la kolektado haltis abrupte. Dum tempo, mi parolis pri ĝi aludete ĉirkaŭ mi, kaj menciis, ke mi havas unu aŭ du altvalorajn poŝtmarkojn el Sud-Afriko, sed fine mi laciĝis eĉ mensogi pri ĝi.

Temp-al-tempe, mi provas interesiĝi pri moneroj. Ĉiufoje kiam mi ricevas malnovan duonpencon aŭ meksikan kvarondolaron, revenas al mi la ideo, ke nepre konservante maloftaĵojn tiajn, oni baldaŭ estus amasinta veran trezoron. Je mia unua provo, ege entuziasma mi estis, kaj antaŭ nelonge, mi sukcesis kunigi plurajn interesaĵojn. Mia kolektado entenis:

1. Antikvan roman moneron. Regno de Kaligulo. Kompreneble, ĝi estis la gemo de la tuta aro. Kiam amiko donacis ĝin al mi, mi tuj komencis febre kolektadi.
2. Etan kupran moneron. Valoro: unu cendo. Usono. Ŝajne moderna.
3. Etan nikelan moneron. Cirklan. Usono. Valoro: kvin cendoj.
4. Etan arĝentan moneron. Valoro: dek cendoj. Usono.
5. Arĝentan moneron. Cirklan. Valoro: dudekkvin cendoj. Usono. Belege.
6. Grandan arĝentan moneron. Enskribo: «One Dollar». Usono. Tre altvalore.
7. Antikvan britan kupran moneron. Probable de la regno de Karaktakus. Apenaŭ legebla enskribo: «Victoria Dei gratia regina». Tre valore.
8. Arĝentan moneron. Videble francan. Enskribo: «Fünf Mark. Kaiser Wilhelm».
9. Cirklan arĝentan moneron. Tre difektitan. Enskribo nekompleta: «E Pluribus Unum». Probable rusa rublo, sed egale povus esti japana eno aŭ ŝanhaja piastro.

Post tio ĉesis kreski la trezoro. Ĝi eltenis dum preskaŭ la tuta vintro, kaj mi lante pli kaj pli fieris pri ĝi, sed unu vesperon, mi kunprenis la monerojn por ilin montri al amiko kaj ni elspezis 3, 4, 5, 6 kaj 7 por dupersona vespermanĝo. Tuj poste, mi aĉetis cigarojn ĝis prezo de unu eno kaj mi interŝanĝis la relikvon de Kaligulo kontraŭ tiom da varma skotviskio, kiom oni konsentis min servi. Post la viksio, fajfante pri historio, mi enmetis 2 kaj 8 en infanmalsanuleja almozujo.

Post tio, mi provis fosiliojn. Ektrovinte du en dek jaroj, mi forlasis tiun ŝatokupon.

Iun tagon, amiko montris al mi tre interesan kolektadon de antikvaj kaj raraj armiloj, kaj dum tempo, mi entuziasmiĝis pri la ideo. Mi kunigis plurajn interesajn kuriozaĵojn, kiel:

1. Antikvan musketon, uzitan de mia avo (Li uzis ĝin dum pluraj jaroj ĉe sia bieno kiel levstango.)
2. Antikvan krudledan rimenegon, uzitan de mia patro.
3. Antikvan indianan sagopinton, kiun mi trovis tuj post la starigo de mia kolektado. Ĝi similas triangulan ŝtoneton.
4. Antikvan indianan pafarkon, kiun mi trovis malantaŭ segejo la duan tagon de mia kolektado. Ĝi similas rektan ulman aŭ kverkan branĉon. Kiel bildveke estas pensi, ke precize tiu armilo servis dum terurega epizodo de sovaĝa milito.
5. Kanibalan ponardon aŭ rektatenilan pikarmilon de la Sudaj Maroj. Preskaŭ tremetigos pro hororo la leganton ekscii, ke tiun kruelegan armilon, aĉetitan de mi mem la trian tagon de mia kolektado, mi fakte ekvidis en la montrofenestro de brokantisto, kiu prezentis ĝin kiel ordinaran hejman distranĉilon. Kontemplante ĝin, oni neeblas ne elvoki la terurajn agojn, kiujn ĝi realigis.

Tiun kolektadon mi konservis sufiĉe longe ĝis, en paroksismo de furoramo, mi prezentis ĝin al fraŭlino kiel svatiĝan donacon. Ŝi ŝajne taksis ĝin pava, kaj niaj interrilatoj sekve malvarmiĝis.

Se ĉio konsideri, mi rekomendas al komencantoj kontentiĝi pri la kolektado de moneroj. Mi mem nun kunigas aron da usonaj monbiletoj (regno de Taft, prefereble), okupiĝo, kiun mi trovas absorbantega.