NOTO :

La suba teksto estis prenita el http://web.archive.org/web/20071008104853/http://www.er.uqam.ca/nobel/k33440/kr1.html , kie ĝi aperas en NHA (Nova helpalfabeto). Mi transigis ĝin al la norma Esperanta ortografio: mi anstataŭigis

ĉiun wa-on per ŭa,
ĉiun kh-on per ĥ,
ĉiun zh-on per ĵ,
ĉiun sh-on per ŝ,
ĉiun ch-on per ĉ,
ĉiun au-on per aŭ,
ĉiun j-on per ĝ,
kaj fine ĉiun y-on per j,

krom en kelkaj kazoj, kie mi vidis, ke tiuj anstataŭigoj ne taŭgas (en francaj aŭ anglaj vortoj).

ATENTU, ke mi NE relegis la tekston kaj ne kontrolis, ĉu ĉiuj faritaj anstataŭigoj ĝustas. Verŝajne malĝustas pluraj — en francaj aŭ anglaj vortoj kaj nomoj, ekzemple. Krome, ofte majuskloj estis malprave anstataŭigitaj per minuskloj. Mi pardonpetas pro tio.

La lingvaĵo de tiuj rakontoj multrilate lamas. Tiujn tradukojn oni devos funde revizii, nepre samtempe komparante ilin kun la originaloj.

Same gravus kompari tiun retan tekston kun la papera originalo. Mi havas paperan kopion de la originalo, multobligita de frato Durette mem. Se oni decidos uzi iujn el tiuj tekstoj por la Kanada antologio, mi volonte ciferigos la koncernajn rakontojn.

Francisko Lorrain, 15an de novembro 2014
francisko.lorrain@mac.com

LA ENSORĉITA KANOTO
(La Chasse-galerie)
de Jeanne Daigle
jen la plej ja nekredebla el niaj legendoj :
Kiam mia praonklo rakontis al ni la legendon pri la CHASSE-GALERIE, li ĉiam komencis dirante :
— Kun trankvila konscienco, se tio, kion mi vin rakontos hontigus iel ajn la veron, via onklino fuŝi sian proksiman panan kuiritaĵon!
Post tiu firme esprimita eldiro, oni povis vidi la okulojn de nia maljuna kanadano, une sin direkti malrapide al sia edzino, poste al ĉiuj el ni. Por iom permesi al la supernaturo saturi nian fantazion, li zorge plenŝtopis sian pipon, kaj poste komencis ĉiam senvarie :
— Mi bone diros al vi, miaj geknaboj, ke en tiu tempo, la arbarlaboristoj, junuloj senbridaj, rimarkiĝis pro sia krudeco. Precipe en lignejo de la Assiniboine(o) (rivero meze de Kanado). Via praavo, mia unue-naskita frato, estis tie en 99 (1799) kiel, se tiel diri, ĝenerala zorgisto. En tiu tempo, li hazarde estis kuiristo de tiu baroko. Lin ĵus atakis paralizo, sekve de ĉevala kalcitro. ĝi estas a epoko kiam oni trinkis alkololon el ĝamaiko kaj brandon “blanketon” kiel oni diris, preskaŭ per akva glaso, sen ŝanceli.
La nura vorto de tiuj alkoholaĵoj sufiĉis por starigi ĉe ni ĝojtremon, ĉar grandegan aplombon oni bezonis por viziti la CHASSE-GALERIE.
— Tiu vespero, daŭrigis mia onklo, estis la Novjara antaŭtago. Mia mortinta patro, via praavo, jam preparis frandegan noktan festeneton. (Estis kutime tiel adiaŭi la jaron). La kaldrono de la gravaj tagoj superbordiĝis per ŝpicaj porkiedoj, kaj la grasaj kaj oraj pasteĉoj plenigis la fornon. Blanka tuko beligis la tablon, kaj la viroj, atendante la noktan festenon, devis kontentiĝi per panbuloj trempitaj en skota viskio. Ekestis preskaŭ la sepa vespero. La hakistoj, preskaŭ la tutan posttagmezon, jam forŝovelis la neĝon kiu minacis surŝuti la barakon. Grupe sidantaj, ili fumis kanadan tabakon, plibonigita per glaseto de temp’ al tempo. La fumo nebuligis la vastan kuirejbarakon, kiam, subite, la podo malfermiĝas kaj aperis Liboire (Libu-er).
— Ej, ĉu ne Liboire! diris mia patro.
— Tute mi, respondis la alveninto.
— Sidiĝu ĉi tien, apud ni, alvokis iu.
— Li estas tute la portreto mem de lia patro mortinta, patro Amable, voĉis aliaj.
— Vere bela viro! fortika kanadano, pludiris amiko de Amable, kiu fumis kaj trinkis pli ol ĉiuj, damludante en malproksima angulo.
— Ci aspektas furioza, rimarkigis la kuiristhelpanto Grand-Nazo Perron, viŝante glason.
— Kompreneble, estas ververe, tiam ekdiris mia patro, rigardante la ekcititan Liboire.
— Ne estas sen kaŭzo, simple respondis Liboire. Kie ‘stas ĵozon, la damnita ĉifon’?… kurba dorso?
— Li ŝovelas neĝon ekstere. ĉu ci ne vidis lin? demandis tiuj, kiuj damludis.
Sen saluti nek danki, Liboire eliris. ĉar liaj manieroj kutime estis tre tre ĝentilaj, oni miris pro tiu senĝeno, kaj Perron kies kuriozemo estis tiom longa kiom lia nazo decidis ĉeesti la spektaklon.
— Al vi, ĉion mi sciigos, kiam mi revenos. Li diris por sin senkulpigi, forlasante sian laboron.
Farinte apenaŭ kelkajn paŝojn en la bele ŝovelitan vojon, direkte al la stalo, li aŭdis kverelan bruon, ne edifan. Ili reciproke interŝanĝis la blasfemojn kaj la sakrojn, pro kiuj via praavo multfoje krucosignis dum lia restado en la arbaro. Estis, mi rediras, escepto por li, restadi en tiu medio.
— Mil trompetoj! kriegis Liboire. Eliru la remizon por ke mi satkraĉu cin! Mi ne permesas ke ci kokrigu min, tiamaniere. Mian amantinon ci ne kunedziĝos je Epifanio, aŭ mia nomo estas porko!
— Cia belulino, ridaĉis la alia, ŝirmita en la remizo, antaŭ ol ci revidos ŝin, ni estos revenintaj de nia edziĝvojaĝo. ci postrestos tie ĉi ĝis marto, sed mi foriros morgaŭ kun la poŝtisto.
Liboire spiregis kiel nova blovbalgo. tuj li rampuŝis la stalpordon, kaj liaj spiregadoj evidentigis ĉiufoje ke li baldaŭ rompos ĝin. Tio ja efektiviĝis, ĉar ĝi frakasiĝis sur Grandnazo Perron, kiu estis apude.
Kaj estis li, kiu rakontis al via praavo, mia mortinta patro, la jenon :
— Ha! ‘stas tiele! sufokiĝis Liboire, kiu jam postkuris la alian ĝisla stalfono. Kun tiu ĉi rumbareleto, la veturilpelto, kaj la varmeco de la tri ĉevalinoj kiuj loĝadas ĉi tie, ci kalkulas daŭrigi tion ĝis la forirhoro? Ci eraregas, damnito! Neniam! ĉu vi komprenas?
Kaj Liboire konfirmis siajn asertojn per pugnobatoj, kiuj certe sufiĉus mortigi sian rivalon se ne pro subita savhelpo de Perron.
— Estis tiam, knaboj miaj, kaj mi aldonas ke mi senhezite pravigas Liboire-on, diris mia onklo, ke la hipokriteco kaj malicego de ĵozon malkaŝiĝis. Li konfesis ke li forprenis la leterojn de kompatinda Liboire ĉiufoje kiam li alportis la poŝtaĵon al la vilaĝo, kaj li anstataŭis aliajn leterojn plenplenajn de insidaj malicaĵoj, por mortigi la amon ĉe la koro de la bela ĵozefin’. Dank’ al tiu fia agmaniero ĵozon skcesis ke ĵozefin’ edziniĝu kun li.
ĵozefin’, afabla grandstatura brunulino, havis okulojn plej malhelajn kaj plej kavajn en la tuta regiono. Ili beligis ŝian malbelecon. Pri tio, ŝi ne konsciis antaŭ ol ŝi estis dekdujara.ŝia patro ĉiam diris ke pro tiuj okuloj. “ŝi estas la plej bela knabino en la mondo”, Liboire kiu tiam sidis sur sama lernejbenko, ekde tiu tempo jam certiĝis pri tio.
— Nun, ci venos kun mi, al Saint-Esprit-d’en-Bas (vilaĝo en Kebekio) — Estis la vilaĝo de ĵozefin’.
Malgraŭ lia duonsenkonsciiĝo, ĵozon tuj ekstaris.
— ĉu ci estas freneza? Saint-Esprit-d’en-bas… ĉirkaŭ 400 mejlojn malproksime de ĉi tie… Ni ne povos reveni tien ĉi por labori tuj post morgaŭ.
— Mi ne demandis cin, ĉu tio estas farebla aŭ ne, mi diras al ci, ke ni iros!
— Kial do? demandis la alia, subite elebriiĝita.
— Por ke ĵozefin’ diru antaŭ mi, ĉu jes aŭ ne, cin ŝi preferas. Kaj ci, findiris Liboire, kaptante Grandnazon ĉe la kolhaŭto, pro cia entrudiĝa scivolo ci venos kun vi!
Per unu ekfajfo, Liboire, subite aperigis kvin fortikulojn el unu granda kanoto, kiun Perron rekonis kiel kanoton de CHASSE-GALERIE. Antaŭe ĝi estis profunde kaŝita sub la neĝo laŭlonge de la barako. Grandnazo Perron identigis la virojn kiel tiuj de la najbara lignejo, kaj samtempe komprenis ke tiuj ĉi viroj intencis vizitadi la CHASSE-GALERIE-on! Kion ajn alie li povus kredi? Sciante ke la vojo estas netrairebla, kaj “Saint-Esprit” estas malproksima, kaj oni uzus naŭ semajnojn por ĝin atingi.
— La CHASSE-GALERIE!!! La CHASSE-GALERIE!!! rediris kaj rediris Grandnazo Perron, ĉiufoje palegiĝante pli kaj pli.
— Vi ne pripensis tion, viroj! Vi riskos la savon de viaj animoj pro iu uni?…
— Sebvizaĝoj! ekfuriozis Liboire, starante antaŭ la kompatinda terurigita viro.
— Oni ja konstatas ke ci havas akvonen la sango. Vole nevole ci enveturiĝos kun ni en la ŝelkanoto, kaj ni veturos pagaje! unue, estas postulate ke ni estu parnombraj. Sen ci, ni estus nur sep. Oni kalkulis sur Noe, la maljuna barbulo, sed, kiel vi scias, li estas iom blasfemula, kaj, vi scias ke ĉe la CHASSE-GALERIE, tion oni ne devas…
— Ni ne devas?… informiĝis Grandnazo por gajni tempon.
— Ne! per CHASSE-GALERIE ni povas veturi tri cent mejlojn hore, kondice ke oni ne prononcu la nomon de Dio dum la irado, kaj ke oni ne trafu la krucon de preĝejturo dumvoje. Kun la barbulo tio estus riska. Sed kun ci, Grandnazo, ĉio iros glate.
Grandnazo, pli kaj pli sentis sin malfortiĝi. Des pli, ke ĵozon, duonkonscia pro la brando kaj la batado, apenaŭ povis spiri. Do, neniu por plu kontraŭdiri Liboire.
— ĉu ni forestos longatempe? aŭdacis Perron.
— Pleje sep aŭ ok horojn. Ni reestos tie ĉi, postmorgaŭ por komenci al laboron.
— Kion ni ne devos prononci? ankoraŭ demandis Grandnazo Perron, esperante, ke tiel interparolante, iu finfine elvenu el la barako.
Sed Liboire ne estis sencerbulo, li komprenis. Tuj, dum malpli da tempo ol tiu por nombri ĝis du, ĵozon, Grandanazo, la kvin fortikuloj kaj li mem sidiĝis en la granda konoto, kiu ŝajnis longegiĝi pro la teruro de Perron.
— Ripetu tion, kion ni ne devas prononci, li kriaĉis.
Tiel solene kiel triba ĉefo, tiam Liboire ripetis malrapide :
— Per CHASSE-GALERIE, oni veturos po 3000 mejloj hore, kondiĉe : unue, ke oni estu en para nombro : du, kvar, ses, kaj ok ; due, ke oni kapablu manuzi pagajon ; trie, ke oni ne prononcu la dian nomon nek tiun de lia malamiko, la diablo, dum la tuta vojiro ; kvare, ke oni ne trinku brandon dumvoje, nek alkroĉiĝu al preĝejkruco. Por pli bone pensi pri tio, kion vi ne devas diri : ne parolu! Streĉu la okulojn kaj fiksu ilin ĉi tien!!
Li montris la antaŭan pinton de la kanoto.
— Pripensi, Liboire, pripensu ankoraŭ iom, antaŭ ol foriri, lamentis Grandnazo Perron.
— ĉio estas prinpensita, rekuraĝigis Liboire. Mia avo faris la vojaĝon per la CHASSE-GALERIE almenaŭ dek unu fojojn en lia juneco kaj li mortis naŭdek sesjara!!! Nu, nun rediru ĉion, kunekunmi…
— Ne… ne ĵurpromesu al la diablo, diris denove Grandnazo.
— Estu sentima, mia Perron, nenio gravas, kondiĉe ke ci bone atentu pri via lango kaj via pagajo. Tiel estu kun ĉiuj el vi, ĉu ne?
Tion dirinte, Liboire fajfis tra la fingroj tiel forte, ke liu surdigis siajn kunulojn. Grandnazo nazenspiris, ĝemetis, neniu tion atentis. En tiu momento la kompatinda viro rememoris ke li disdividis sian salajron al tri flosigistoj (draveurs) en la pasinta vintro, por malebligi ilin forvojaĝi tiele, sub la demona protekto, en la granda kanoto de la flosigistoj… La kresona voĉo de Liboire skandis :
— Ripetu post mi, malrapide kaj la “r”-j bele vibrigitaj :
— Satano, reĝo de la inferoj, sekurigu nin. Nin subtenu aeree je 300 mejloĵore, ĉi tie ĝis tie, mi promesas al vi ke ni ne prononcu la nomon de via kaj nia mastro, la bona Dio, nek vian, kaj liveru al vi niajn animojn, sed ni faru tion, aŭ, se ni tuŝu krucon dumla veturado. Nin veturu do tien, kien ni volas iri, kaj nin revenigu same ĉi tien, en la lignejon, se vi akceptas nian kontrakton.
Abra kadabra, abra kadabri, abra kadabram!
Nin veturigu aere preter la montoj, tiam!
je tiuj vortoj, la kanoto supreniris oblikve 300 futojn super la kampadejon. Grandnazo, kiun Liboire lokis apurd si, ĉe la pruo, imagis al si esti barb-haro, tiom malpezan li sentis sin. Li pagajis kuraĝe, kvankam fariĝinte kontraŭvole demonposedaĵo de la CHASSE-GALERIE. Subite li revis ke liaj oreloj eble frostus sen la lutra felĉapo, kiun Liboire, foriante, kapvestis lin. Kiel tiu konkuranto, kiu veturis super la arboj altaj aŭ malaltaj. Pinoj, abioj, acerarboj pro tio ekkrakis. La luno, kredante je la alveno de nigra-nova planedo, klopodis lumigi kiel eble plej bone la ĉielan volbon. Kun prujnaj lipharoj, varmaj manoj pro la pagajado, ŝvitaj vizaĝoj pro tiom da emocio, ĵozon kaj Grandnazo pli kaj pli konvinkiĝis ke ili foriris je domona rapideco. Ambaŭ konsterniĝis pro la trosenĝenado de Liboire, kiu laŭtege kriis : “Pli rapide, pli rapide!”
Malsupre, la tero aspektis kiel nigran punkton same al tiuj, kiuj ĉirkaŭas la nazon de dek kvin-jara junulo. Longatempon ni aerveturis tiele, kun aera ondo sube, kiam subite, lucioloj preterflugis sub la kanoto. Estis la domlumoj de la transpiritaj vilaĝoj. Preĝejpintoj enmiksiĝis kiel piptuboj el arĝenta gipso. Aiiiiip! ĉio rapidege foriĝis… kiel barilfostoj aŭ tiuj de reflektoroj de la venontaj ĉoforoj je 80 mejloj hore. Aliaj lignejoj, aliaj vilaĝoj tiele forŝoviĝis, pli kaj pli rapide. La hakistoj de la CHASSE-GALERIE, lertaj kvazaŭ bando de diabloj, forflugigis sian kanoton kiu postlasis minacan bruantan trenaĵon de fajreroj.
Liboire kondukis kiel vera ŝipestro. Instinkte, li elserĉis la pli taŭgajn serpentumadojn por atingi, kiel eble plej baldaŭ “Saint-Esprit-d’en-Bas”-on. Sed li neniam diris la vilaĝnomojn. ĵozon kiesebrieco montriĝis denove, la rapideco de la kanoto senkulpigas lin, post momento ekkantis la arion de la CHASSE-GALERIE. ĉiuj kanotistoj gaje kaj plenvoĉe kantis ĥore la rekantaĵon, sed la povra ĵozon baldaŭ, deviskanti rekanteton iom malpli agrablan. ĉar Liboire volis leone eniri “Saint-Esprit”-on, do, li, per pagajbatoj devigis sian amkonkuranton, ĵozon, kanti laŭ la ario : “C’est l’aviron qui nous mène”, t.e. “La pagajo nin kondukas” — la sekvontajn vortojn, kiujn li laŭmezure diktis :
jen mi, ĵozon, trompanto mi fariĝis!
jen mi ĵozon ; povra ĵozefin’!
Rekantaĵo : La pagajo nin kondukas, nin kondukas,
La pagajo kondukas al cel’!
Ho mia kor’, en ĝi estas tormento!
Maltrankvile, ĝi estas vera dorno!
Rek. :
Mi ŝtelis vin el la forta Liboire!
Mia amrozo, vi nun estas sufero.
Rek. :
Por sin venĝi, kaj pli bone sukcesi
Liboire nun, certe min venkos.
Per alia movo de sia pagajo, Liboire jen malaltigis nin ĝis la supro de la ulmo apud la komuna magazeno. Ni preskaŭ tuŝis ĝiajn suprajn branĉojn.
— Mi timotremis kiel mustelo, daŭrigis Grandnazo, je la ideo ke ni povus alkroĉi la preĝejturon antaŭ ni. La magazeno senhomiĝis kvazaŭ renversita dantabulo. ĉiuj serĉis la meteoron kiu trairis la horizonton. ŝajnas ke neniu aŭdis la kanton kiun Liboire devigis ĵozon kanti denove, kaj kiun ĉiuj rekantis aŭore, plenvoĉo, nur por la profito de la steloj. Se ĵozon malforiĝis ĝis li nur balbutis, kontraŭe la CHASSE-GALERIE prenis sur sin la devon rajtigi la aŭtoron.
Laca pro la pagado antaŭen kaj malantaŭen por nin tiele stabiligi en la spaco, Liboire decidis venigi la venton per sia pagajpinto. Li ordonis al ĝi blovveturi nin ĉirkaŭ la paroaŭo dek fojojn, je plenrapideco kaj je nekredebla alteco. Salutante lastfoje la malproksiman murmuron de la vilaĝanoj, Liboire kun liaj kunuloj suprensaltis ĝis la plej malproksimaj planedoj. Poste, revokinte la helpon de Belzebudo, li denove nin malsuprenigis vertikale per la same rapideco kiel ĉe la foriro.
Finfine, ni alteriĝis en neĝamason sur la renversita kanoto, kiu inversiĝis duonsekundon antaŭ ol tuŝi la neĝon.
— aŭskultu, ditis Liboire, restarigante sin la unuan el tiu malkomforta sidmaniero.
— Neniu ek vi drinku malmodere, li ne prononcu unu nek alian de la nepermesitaj nomoj, kaj li estu preta, per unu signo, reveni al la lignejo. Kontraŭe, post batado helpe de miaj pugnoj, mi transdonos lin al tiu, kiu ne bezonas nek flosistojn, nek hakistojn nek hejtlignon por sin varmigi kaj varmigi siajn amikojn!
Post tiu religie aŭskultita renegata parolaĉo, sekvante Liboire-on kiel marionetojn funkciantajn per komuna fadeno, ni atingis la vojon. Nia kanoto kuŝis surflanke tiel, kiel ni ĝin restarigis post nia alveno en la neĝon. Alta neĝamaso kaŝis ĝin de tro scivola pasanto. Restis da irado, nur du mejlojn, kiuj malproksimigis nin de la vilaĝo.
Kiam ni tien eniris, la jam fermita magazeno ne ŝajnis maltrankvileta supermezure pro nia trairo. La domoj vidigis briletajn kandelojn ; ŝajne, ĉiuj amuziĝis, laŭ la agitiĝitaj ombroj.
Pro streĉita rigardo kaj malafabla vizaĝo, Liboire, ĉion ĉi ne vidis. Per egalaj kaj firmaj paŝoj li martelis la lignan trotuaron, kovritan per malmola neĝo, kaj nin kondukis ĉe Euĉer Roiro (Euŝer Rojro), la patro de ĵozefin’. Kredante al la alveno de ĵozon, Euĉer mem malfermis la pordon.
— Kiel!… Sed ne estas… Ne estas ĵozon?…
— Estas li, sed ne li sola, diris Liboire.
— Mi ekrimarkas tion… konstatis patro Roisreaŭ per malafablaj okuloj, maldikaj lipoj ankoraŭ pli maldikaj. Mi opiniis ke ci transpasis en usonon, Liboire…
— Mi neniam havis tiun intencon.
— Tamen…
— jes, estis tio, kion ĵozon skribis al ĵozefin’, sed li venas por konfesi tiun malveron, impetege parolis nia kondukisto.
— ĉu via filino estas ĉi tie? li demandis per subita dolĉa voĉo.
— ĵozefin’!… ĵozefin’! alvokis s-ro Roireaŭ, malsupreniru, nokto-kunvenantoj!
— Noktokunvenantoj! ŝi rediris eĥe malsuprenirante la ŝtuparon, kokete vestita poer roza tafrobo kaj blankaj butonitaj botetoj, estas ĵozon?
— jes! sed ne sola! skandis Liboire.
Grandnazo kaj ĵozon tremetis kiel plumojn elirintajn matracon. La scivolemo de Perron pligrandiĝis pli kaj pli. Tiam, estis por li kiel ekfrapo, vidante sin izolita per solida pojnoforto. Estis unu el la fortikuloj de la kanoto, kiu jam ricevis ordonon de Liboire, malpermesi al Perron vidi plu. Tiu ĉi ĉiam esprimis, oni diras, sian bedaŭron mankante tio, kion, laŭ sia opinio, devus esti la plej bela batado, en sia vivo.
— ĉu Liboire edziĝis al ĵozefin’? ni tiam demandis al nia praonklo.
— Kaŭze de tio, kion restis de ĵozon, kiam Liboire antaŭen ĵetis lin eksteren kiel malplenan korbon sur la peronon de la Roireaŭ, mi pensas ke ŝi pli bone edziniĝu al Liboire. Poste, ŝi tion faris, ĉar Grandnazo fariĝis baptopatro de la dek-sesa infano…
— Kaj ĵozon, diru, kio al li okazis?
— Nu, ŝajnas ke la hakistoj atendis lin longan tempon, preme siudante sur la perono de patro Roireaŭ. Poste, ili fine alvenis ĉe patro Antim’ Lapré, kiu donis vesper-festenon por la sesdek tri gejunuloj el sia familio : gefiloj kaj pragefiloj. Parenteze, tie mi konatiĝis kun via onklino, subdiris mia onklo. ja belega knabino en tiu tempo!
—Ni ne kuraĝis levi la okulojn al nia onklino, kaŭze de “en tiu tempo!”
— Do, mia onklo, vi estis ĉe Sinjoro Lapré?
— jes, ja, ĉar estis li, mia baptopatro, kiu edukis min.
— Ha…?
— Por reveni al mia rakonto, estis do en sia dono, ke Liboire reatingis siajn kunulojn. Li fiere paradis flanke de sia beleta ĵozefin’. Li vigle svingodancis kun ŝi, kaj superis ĉiujn, pro sia facilmoveco dum la “piqué” (akcentita) aŭ “trot de ĉeval” (ĉevaltroto) kaj la “ailes de pigeon” (kolombflugiloj), pasintjaraj dancoj. Mi acertas al vi ke la amanto al premis sian belulinon iom forte, precipe kiam li antaŭiris la malfeliĉan ĵozon, kiu apenaŭ povis sin rektigi, tiom doloris sia tuta korpo pro sia aventuro. ĉiuj dancadoj pasiĝis sen ke li partoprenis. Mi, kiu parolas al vi, kapablis danci la “simple” (simpluto), la “voleuse” (la ŝtelitisno).
Fine, la forirhoro sonis. Ducent minutoj jam forpasis, dume la CHASSE-GALERIE amuziĝis en nia domo. ĉiuj el la plej belaj fraŭlinoj el la vilaĝo jam troviĝis tie. je la kvina matene, Grandnazo Perron rekomencis tremi pro malkvieto. Lia kuraĝo fariĝis granda, kiam li alprokmiĝis kaj ektiris la manikon de Liboire. Felice, tiu ĉi finis kisi sian ĵozefin’. Li kompletigis, se mi bone rememoras, sian dudek-duan kison.
— Estis ĵozon kiu kalkulis…
— Nu!… jes!… li diris. Ni foriru.. ni foriru… Li eĉ ne plu klopodis atentigi la aliajn pri la foriro.
ĵozon, kompreneble, ne havis la samajn kialojn tie restadi. Nek Grandnazo… Tiu ĉi antaŭvidis la malafablan mienon kaj la senĝentilecjan gestadojn de la provozora kuiristo, mia mortinta patro.
Grandnazo fortege klopodis elirigi siajn kunulojn el la domo. Li elkondukis ilin unu post la alia per la malantaŭa kuireja pordo. Li profitis la okazon, post kiam ĵozefin’ devis foriri por, sin hararanĝi, por venigi Liboire, kiu ne trinkis eĉ guteton, sed tamen, estis la plej ebria! Postrestis apenaŭ tempo, eĉ por CHASSE-GALERIE, reveni al la arbaro antaŭ taglumo. Tie, en la Novjara tago, la estro volis ĉiujn siajn hakistojn sur lia posteno.
Sendube, komprenante ke ĝi tute eraris pri la sorĉa kanoto, la luno tiris siajn kurtenojn kaj estingis sian lumon. ĉiuj el la pagajistoj pli malpli ebrietaj, lace sidiĝis ĉe iliaj sidlokoj kaj atendis la ordonon de Liboire, kiu estis pli malatenta ol kutime.
— Ni tuj rimarkis tion, klarigis al mi Grandnazo. Post la “abrakadabra”, anstataŭ flugi firme kaj rekte, ni zigzagis em la aero kaj mi atente kaj konsterne rigardis ĉiujn preĝeturojn. ŝajnis ke ni ofte direktiĝis al ili.
Ni ĵus alvenis je tri mejloj de nia barako kiam terura blasfemo ekaŭdiĝis. ĝi haltigis nian spiron. Estis ĵozon, kiu klopodis depost la returniro, trovi eblecon sin venĝi. Senrimede, fine li ne hezitis plu inter infero kaj la malsukceso de sia amo.
Rapidege, kiel fulmo, Liboire eltiris sian pagajon kaj trafis lian kapon.
Ouipp… kri… kra… kruk!… La incitegita viro jam grundigis nin sur garbejturon. Kredante nin sur preĝejturo ni krucosignis, se necesus. Mi estis sub la impreso ke ni flamiĝis en abia arbaro, vere posedaĵo de Belzebudo, kiam mi vekiĝis, la sekvontan tagon, je la sepa, antaŭ la forno de la barako.
— Kaj, daŭrigis Grandnazo, ĉiuj hakistoj de la lignejo amusiĝis, kaj ĉirkaŭante min, demandis, ĉu la brando bone varmigas en neĝamaso…
Liboire, laŭ mia opinio, havis la singardemon alteriĝi apud la kompania garbejo, kie ni laboris, kaj rekovris nin per veturilfeloj ĉiam haveblaj en la remizo. Mia submastro, ĉiam kredis ke ni drinkis tro multe da rumo kaj alkoholo kies provizo troviĝis tie sub la subtegmento. Neniu el ni kontraŭdiris lin. Ne eĉ ĵozon kiu, neniam pardonis al Liboire kaj faris al li bruegan muzikaĉon je la reveno de lia edziĝvojaĝo.
— ĉu tute vere, ĉio… mia onklo? Mi tiam timeme demandis.
— Same kiel estas veraj ĉiuj legendoj el ĉiuj landoj, li sentenceme konkludis.
———————————————